Ik was verkeerd gefietst, op weg naar huis. Zo reed ik door een wijk waar ik normaal gesproken nooit doorheen kom. Ineens zag ik vanuit mijn ooghoek dat deze vliegende man een boekje in z’n hand heeft. Gelukkig fietste er niemand achter mij, want ik remde nogal abrupt. En gelukkig had ik m’n goede camera bij me.
Het is Osip Mandelstam met zijn vrouw Nadezjda. Mandelstam was een belangrijke Russische dichter. Nadat hij Stalin in 1933 in een gedicht had bespot, werd hij verbannen. Zijn werk werd in de Sovjet Unie verboden. Toch bleef hij schrijven.
Hij stief in een Siberisch strafkamp in 1938. Zijn vrouw Nadezjda heeft 25 jaar lang al zijn werk in haar geheugen bewaard en schreef daarna haar memoires.
Hun onwrikbare trouw aan wat waardevol is, wordt geëerd met dit monument.
Op de sokkel van het beeld staat een gedicht dat Osip voor Nadezjda schreef:
Hoe graag zou ik willen vliegen
waar niemand me kon zien,
achter een straal aan
waar ik helemaal niet meer ben.
Maar jij, straal in de kring.
Er is geen ander geluk.
Leer van een ster
de zin van licht.
Daardoor is het straal,
daardoor is het licht,
omdat gefluister het sterkt,
omdat gestamel het warmt.
Maar ik wil je zeggen
dat ik je fluisterend bestraal,
dat ik fluisterend jou,
kindje, opdraag aan die straal.
27 maart 1937, Voronezj, Osip Mandelstam
Vertaling gedicht: Miriam Van hee
Het beeld staat in de Nadezjda Mandelstamstraat in Amsterdam.
Kunstenaars: Hanneke de Munck, Sietse H. Bakker, Chatsjatoer Bely, 2015