La vita non è né brutta né bella, ma è originale – Het leven is niet mooi of lelijk, maar origineel.
Het is een uitspraak van de Italiaanse schrijver Italo Svevo. In Triëst – zijn geboorteplaats – wordt hij geëerd met een standbeeld.

Net als James Joyce heeft hij een boek in zijn hand. Al staat Svevo op een minder prominente plaats. De schrijvers hebben elkaar gekend, en zijn zelfs bevriend geweest. Joyce gaf Svevo Engelse les, zodat Svevo ook de hele Engelstalige literatuur tot zijn beschikking had.

Italo Svevo (1861-1928) werd geboren in Triëst als Aron Hector Schmitz. Svevo is zijn pseudoniem.
Het standbeeld staat op het Piazza Attilio Hortis en is gemaakt door Nino Spagnoli, 2004.

Ik fotografeerde al eerder zijn graf, in Zurich. Daar is hij gestorven.
Nu heb ik zijn beeld in Triëst gefotografeerd. Hij heeft meer dan 10 jaar in deze Italiaanse stad gewoond, samen met zijn vrouw Nora.
Hier loopt hij, met boek onder zijn arm, op de Ponte Rosso over het Canal Grande.

Op de plaquette bij zijn voeten staat een citaat uit een brief aan Nora: La mia anima è a Trieste – Mijn ziel ligt in Triëst.

In dit roze gebouw heeft hij een tijdje gewoond.

James Joyce (1882-1941) is geboren in Dublin en heeft ook kortere en langere periodes in Parijs gewoond.

In Piran, aan de kust van Slovenië, loop ik tegen dit monumentje op. Een stapel boeken in de vorm van de stad Piran op de pier van de stad.

Het is gemaakt voor Dragan Sakan (1950-2010), een Joegoslavische reclame-pionier. Deze man heeft veel betekend voor de reclamewereld. Hij was zowel een creatieve geest, als ook een organisatorisch groot talent.

Het monument is gemaakt door Slavisa Savic en Milan Stosic. Toen hij plotseling overleed, wilden zij op zijn favoriete plekje een monument maken met een van zijn favoriete ideeën: de stad Piran gemaakt van boeken, die er eigenlijk uitziet als een tafel van een of andere renaissancemeester.

Goed herkenbaar is de hoge kerktoren en het centrale plein aan de haven.

In Ljubljana heb ik maar één lezend beeld gevonden. In Maribor en Celje heb ik meer geluk.
In Maribor, een universiteitsstad in het oosten van Slovenië, vind ik dit beeld van Anton Martin Slomšek (1800-1862). Hij was een Sloveens schrijver, dichter en bisschop van het bisdom Maribor. Mooi detail: tijdens zijn middelbare school was hij een klasgenoot van de grote dichter France Prešeren. Als bisschop heeft hij zich erg ingezet voor het onderwijs. Hij heeft dan ook een prominente plaats voor de universiteit van Maribor, waar het plein zijn naam draagt: Slomškov trg.

Verderop in Maribor, op het centrale plein Glavni trg, staat een fontein met een beeldengroep. Eén beeld heeft een boek in zijn hand.

In Celje, een plaats in midden-Slovenië, vind ik dit beeld. Of het nog helemaal verantwoord is met al die schandalen in de katholieke kerk, weet ik niet. De pastoor houdt het jongetje wel heel strak omklemd. Maar het is wel een mooi beeld van een lezend koppel.

De twee meisjes hebben zo’n dikke boek duidelijk niet meer nodig voor hun verhalen. Terwijl ze wachten tot hun vioolles begint, vermaken ze zich met leuke filmpjes op hun mobieltje.

Op een van onze laatste dagen in Ljubljana ontdekken we gelukkig nog dit bijzondere boekenbeeld: Meisje met groeiboek.

Het meisje zit op ringen die symbool staan voor de Sloveense taal, de Sloveense cultuur en de Sloveense natie. Op elke ring staat een tekst uit de Sloveense literatuur. Ieder jaar groeit de pilaar met een nieuwe ring.

Het beeld is geplaatst in 2010, toen Ljubljana de titel kreeg UNESCO City of Literature. Het is gemaakt door Jernej Mali en staat in het park Severni park Navje.
Nu, anno 2023, heeft het beeld inderdaad 13 ringen.